Żurawina to niepozorna, czerwona jagoda, która kryje w sobie mnóstwo dobrego. Kwaśna, drobna, ale za to pełna zdrowotnych właściwości i kulinarnych możliwości. Rośnie na niskich krzewinkach, najczęściej na bagnach lub torfowiskach, a do wyboru mamy dwa główne gatunki:
- Żurawina wielkoowocowa (amerykańska)– uprawiana głównie w USA i Kanadzie, większa i częściej trafiająca do nas jako suszony owoc, sok czy konfitura.
- Żurawina błotna (europejska)– rośnie dziko również w Polsce. Mniejsza, jeszcze kwaśniejsza, ale równie cenna.
Żurawinę można jeść na surowo (jeśli ktoś lubi kwaśne smaki!), ale najczęściej sięga się po nią w postaci suszonej, w formie sosu do mięsa, jako dodatek do ciast, owsianek czy sałatek.
Jak zbiera się żurawinę?
Zbiory żurawiny zależą od miejsca i skali uprawy. W USA i Kanadzie stosuje się spektakularny sposób, który wygląda jak scena z filmu:
Ręcznie, tradycyjnie
W Polsce i innych częściach Europy żurawina bywa zbierana ręcznie. Krzaczki są niskie, więc trzeba się schylać lub używać specjalnych grzebieni (podobnych do tych do borówek). To pracochłonne, ale owoce są wtedy w świetnym stanie.
Zbiory wodne (tzw. "mokre")
W Ameryce Północnej stosuje się „flood harvest”: pole uprawne zalewa się wodą, a maszyny delikatnie potrząsają krzewami. Żurawina ma wewnątrz powietrze, więc unosi się na powierzchni wody, tworząc efektowne, czerwone „jezioro”. Zbiera się ją specjalnymi narzędziami – szybko i na dużą skalę.
Właściwości zdrowotne żurawiny
Nie bez powodu żurawina uchodzi za naturalne lekarstwo. Oto, co potrafi:
1. Chroni drogi moczowe
Związki zawarte w żurawinie (zwłaszcza proantocyjanidyny) utrudniają bakteriom przyczepianie się do ścian pęcherza. Dzięki temu żurawina bywa polecana przy nawracających infekcjach układu moczowego.
2. Wzmacnia odporność
Bogata w witaminę C, flawonoidy i antyoksydanty – wspiera organizm w walce z infekcjami i stresem oksydacyjnym.
3. Działa przeciwzapalnie
Może łagodzić stany zapalne, co jest ważne przy chorobach przewlekłych i ogólnym osłabieniu organizmu.
4. Wspiera serce
Żurawina wpływa korzystnie na poziom cholesterolu (obniża „zły” LDL) i może poprawiać elastyczność naczyń krwionośnych.
5. Dba o zdrowie jamy ustnej
Niektóre badania pokazują, że może ograniczać rozwój bakterii odpowiedzialnych za próchnicę i choroby dziąseł.
Co zawiera żurawina?
- Witaminę C– na odporność
- Błonnik– dobry dla trawienia
- Antyoksydanty– chronią komórki
- Mangan– wspiera kości i metabolizm
- Polifenole– naturalna ochrona przed wolnymi rodnikami
Żurawina w kuchni – 5 prostych przepisów
1. Sałatka z kozim serem i żurawiną
Składniki:
- mix sałat
- 100 g sera koziego
- 2 łyżki suszonej żurawiny
- garść orzechów włoskich
- gruszka (opcjonalnie)
- sos: oliwa, miód, musztarda, sól, pieprz
Przygotowanie:
Wszystko wymieszać, ser pokruszyć, dodać sos. Prosto i pysznie!
2. Muffinki z żurawiną i białą czekoladą
Składniki:
- 2 szklanki mąki
- 1/2 szklanki cukru
- 2 łyżeczki proszku do pieczenia
- 2 jajka
- 1/2 szklanki mleka
- 1/2 szklanki oleju
- 100 g suszonej żurawiny
- 100 g białej czekolady
Przygotowanie:
Połącz mokre i suche składniki, dodaj żurawinę i czekoladę. Piecz 20–25 min w 180°C.
3. Schab pieczony z żurawiną
Składniki:
- 1 kg schabu
- przyprawy: sól, pieprz, majeranek
- suszona żurawina bez cukru
- czosnek
- 1 łyżka miodu
Przygotowanie:
Zrób nacięcie w mięsie, nadziej żurawiną i czosnkiem. Przypraw, zawiń w folię, piecz 1,5 godz. w 180°C. Na koniec polej miodem i dopiecz.
4. Owsianka z żurawiną i jabłkiem
Składniki:
- 1/2 szklanki płatków owsianych
- 1 szklanka mleka lub wody
- starte jabłko
- 2 łyżki żurawiny
- cynamon, miód
Przygotowanie:
Gotuj całość przez 5 minut. Dodaj miód i ewentualnie orzechy na koniec.
5. Dip żurawinowy do serów lub mięsa
Składniki:
- 1 szklanka świeżej/mrożonej żurawiny
- 1/4 szklanki cukru
- 1/4 szklanki soku pomarańczowego
- starta skórka z pomarańczy
Przygotowanie:
Gotuj razem przez 10–15 minut, aż sos zgęstnieje. Świetny do pieczonych mięs lub sera brie.
